Saya Mengalami Demam Berdarah. Apakah Puncanya Dan Bolehkah Dirawat, Doktor?

Gejala demam berdarah denggi atau dengue hemorrhagic fever merupakan penyakit yang disebabkan oleh virus denggi. Terdapat empat jenis virus ini iaitu DENV-1, DENV-2, DENV-3 dan DENV-4. Virus ini disebarkan oleh nyamuk Aedes albopictus dan Aedes aegypti. Sekali anda dijangkiti salah satu jenis virus ini, anda tidak akan mendapat denggi apabila digigit nyamuk yang membawa virus denggi yang sama. Namun, anda masih boleh mendapat demam denggi dan komplikasinya yang lain daripada jenis virus denggi yang lain. Pendek kata, imuniti anda cuma akan melindungi anda daripada jenis virus denggi yang sama dan bukan keempat-empatnya.

Gejala demam berdarah merupakan denggi yang lebih parah dan memerlukan rawatan segera. Gejala ini biasanya berlaku apabila anda mendapat jangkitan denggi berulang kali. 

Negara Asia Tenggara seperti Malaysia dan Indonesia mempunyai kadar denggi yang tinggi. Selain itu, Amerika Tengah dan Selatan, sub-Sahara Afrika dan beberapa tempat di Carribean mempunyai kes denggi yang tinggi. Sejarah tinggal atau ke tempat-tempat yang dinyatakan boleh menjadi faktor risiko untuk demam denggi berdarah. Faktor risiko yang lain termasuk bayi, kanak-kanak, ibu mengandung (risiko jangkitan daripada ibu ke anak), orang berusia dan mereka yang mempunyai sistem imuniti yang terjejas.

Simptom biasanya muncul pada hari kelima hingga keenam setelah digigit nyamuk yang membawa virus denggi. Tanda-tandanya seperti:

• Demam tinggi- Terdapat juga segelintir pesakit yang cuma mengalami demam yang tidak terlalu tinggi.
• Sakit kepala
• Mual
• Muntah
• Sakit otot, tulang atau sendi
• Ruam pada kulit
• Badan berasa lemah atau letih yang keterlaluan

Demam denggi berdarah mesti disertai dengan salah satu daripada simptom di bawah:

• Sakit ari-ari yang parah dan berterusan
• Berdarah daripada hidung, gusi, mulut atau lebam di bawah kulit tanpa sejarah trauma
• Sering muntah tanpa darah atau berdarah
• Najis berwarna hitam seperti tar jalan raya
• Rasa haus yang melampau
• Kulit pucat dan sejuk
• Rasa mengantuk atau gelisah

Komplikasi daripada demam berdarah denggi termasuk:

• Sawan
• Kerosakan otak
• Darah beku
• Kerosakan pada hati dan paru-paru
• Kegagalan jantung
• ‘Shock’
• Kematian

Tiada rawatan spesifik buat denggi. Matlamat pengobatan demam berdarah adalah untuk mengawal simptom dan mengelakkannya daripada menjadi lebih parah. Ubat demam dan ubat tahan sakit boleh digunakan untuk mengawal demam, sakit otot dan sakit sendi. Bagi kes yang lebih serius seperti gejala demam berdarah dewasa, rawatan tambahan akan diperlukan. Contohnya:

• Penambahan cecair secara intravena (IV fluid)
• Terapi elektrolit
• Pemindahan darah
• Pemantauan tekanan darah yang teliti
• Terapi oksigen
• Pemerhatian oleh jururawat yang arif dalam rawatan pesakit denggi- Penjagaan oleh kumpulan yang pakar dengan penjagaan pesakit demam denggi boleh mengurangkan kadar kematian daripada 20% ke kurang daripada 1%, berdasarkan World Health Organisation (WHO). 

Pencegahan demam berdarah boleh dilakukan secara individu, komuniti dan paras kerajaan.

1. Elakkan digigit nyamuk lagi pada minggu pertama penyakit demam denggi. Virus denggi masih berada dalam saluran darah pada tempoh ini dan nyamuk yang menggigit anda boleh menjangkiti orang lain yang sihat.
2. Pembasmian tempat pembiakan nyamuk Aedes
1. Elakkan nyamuk daripada bertelur di kawasan yang berpotensi untuk pembiakan dengan pengurusan dan pengubahsuaian persekitaran.
2. Pembuangan sampah dan bekas yang boleh menakung air dengan betul 
3. Menutup, mengosongkan dan membersihkan tangki air setiap minggu.
4. Menggunakan racun serangga dalam tangki air di luar rumah untuk membunuh jentik-jentik.
5. Anda boleh juga membela ikan dalam tangki air luar rumah yang makan jentik-jentik.
3. Perlindungan daripada gigitan nyamuk
1. Gunakan skrin tingkap, ubat lingkaran nyamuk atau ubat nyamuk elektrik dalam rumah, spray atau krim ubat penghalau nyamuk (insect repellant) semasa di luar rumah.
2. Gunakan pakaian yang menutup kulit seperti baju panjang dan seluar panjang dan berwarna cerah. Nyamuk Aedes akan lebih tertarik kepada baju berwarna gelap kerana ia meningkatkan haba badan.
3. Gunakan semburan nyamuk untuk membunuh nyamuk.
4. Pemantauan nyamuk dan virus yang aktif(inisiatif Unit Kawalan Penyakit Bawaan Vektor)
1. Penting dijalankan untuk memastikan langkah-langkah pencegahan yang diambil berkesan.
2. Menjalankan kajian tentang virus yang lebih lazim dibawa nyamuk di sesuatu kawasan.