Keburukan Vape Kepada Kesihatan Kita

Dijawab oleh: Dr Sri Viknarajan
Dikemaskini pada: Jun 5, 2020

Soalan:

Salam doktor. Saya berumur 15 tahun. Saya mula menggunakan vape apabila saya berumur 13 tahun. Ini disebabkan oleh tekanan daripada rakan-rakan sebaya yang telah mula menghisap vape lebih lama berbanding saya. Saya pernah cuba merokok ketika saya berumur 12 tahun tetapi tidak selalu. Kemudian, rakan-rakan saya memberitahu bahawa vape ini adalah trend baru dan lebih selamat daripada rokok kerana rokok ini tidak mengandungi nikotin. Semenjak itu, saya menggunakan vape ini lebih kerap daripada saya merokok dulu. Ada kawan saya memberitahu saya bahawa dia pernah dengar berita kematian orang sebab keracunan nikotin.

Orang tersebut mengalami peluh yang berlebihan, jantung berdebar dengan laju, susah bernafas, rasa pening, muntah-muntah dan menjadi sangat gelisah sebelum meninggal dunia. Dia tidak mendapatkan rawatan yang secukupnya yang menyebabkan kematiannya. Abang saya yang kuat vape dan sudah beberapa tahun hisap vape tidak pernah mengalami gejala-gejala tersebut. Ada kalanya saya mengalami jantung berdebar dengan laju dan rasa gelisah. Saya juga susah tidur. Adakah ini ciri-ciri keracunan nikotin? Adakah semua orang yang menghisap rokok vape mesti mengalami gejala-gejala tersebut? Jika seseorang mengalami gejala-gejala seperti rakan yang telah meninggal dunia, adakah maksudnya orang itu tidak dapat dirawat? Saya bimbang tentang keadaan saya, doktor. Apakah nasihat doktor untuk saya? Apakah keburukan vape?

Jawapan:

Ditulis Oleh

Dr Sri Viknarajan

MD (Universiti Hasanuddin, Indonesia)

Terima kasih atas soalan anda. Gejala-gejala yang anda alami tidak mungkin disebabkan oleh keracunan nikotin. Ini adalah kerana keracunan nikotin mempunyai gejala-gejala lain yang lebih serius dan parah. Mujurnya, anda tidak mengalami gejala yang serius. Gejala yang anda alami juga boleh disebabkan oleh punca-punca lain seperti minum kopi dan stres. Tidak semestinya semua orang mesti mengalami keracunan nikotin. Keracunan nikotin berlaku jika mengambil sumber nikotin lebih daripada apa yang badan boleh tahan. Orang yang mengalami ciri-ciri keracunan nikotin yang serius haruslah berjumpa dengan doktor secepat yang mungkin untuk mendapatkan rawatan segera kerana jika tidak memperoleh rawatan yang secukupnya dalam tempoh tertentu, keadaan boleh menjadi lebih teruk dan menyebabkan kematian.

Apakah itu vape? ▼ ▲

Vape atau lebih dikenali sebagai rokok elektronik merupakan sejenis penghantar nikotin elektronik yang menggunakan pengewap berkuasa bateri.
Nama-nama lain untuk rokok elektronik ini adalah e-rokok, vapor dan e-cig. Rokok eletronik ini diperkenalkan untuk membantu mereka yang ketagih rokok tembakau untuk berhenti merokok dengan cara memberi penggunanya rasa seperti menghisap rokok tanpa membakar tembakau.
E-rokok ini boleh didapati dalam pelbagai bentuk dan ukuran.
Setiap batang e-rokok ini mempunyai tiga komponen utama iaitu bateri, elemen pemanas dan tabung yang berisi cairan (“cartridge”).
Cairan dalam tabung mengandungi nikotin, propilen, glikol atau gliserin dan penambah rasa seperti rasa buah-buahan. Ada juga rokok elektronik yang mempunyai bateri dan tabung berisi cairan yang boleh diisi ulang.
Cara rokok elektronik ini berfungsi adalah cairan dalam tabung akan dipanaskan dan menghasilkan wap seperti asap yang mengandungi zat kimia. Pengguna menghisap zat kimia ini terus dari corongnya.

Apakah kebahayaan vape? ▼ ▲

Vape mengandungi nikotin dan bahan kimia yang bahaya.

Nikotin merupakan bahan yang menyebabkan ketagihan. Nikotin ini boleh menyebabkan ketagihan terhadap bahan-bahan kimia lain yang sama jenis.
Perasa yang diperolehi melalui vape mengandungi karsinogen dan bahan kimia beracun seperti formaldehida dan asetaldehida, serta logam beracun dalam ukuran nanopartikel yang dihasilkan dari mekanisme penguapan.
Propilen dan glikol atau gliserin berfungsi untuk menghasilkan wap air. Akibat menghirup bahan-bahan kimia ini adalah kerengsaan sistem pernafasan.
Kandungan lain seperti “tobacco-specific nitrosamine (TSNA)” adalah elemen karsinogen yang didapati dalam tembakau dan rokok tembakau. Bahan kimia ini juga didapati dalam cairan rokok elektronik. Kadar TSNA adalah tinggi jika kadar nikotin tinggi.
Jika e-rokok digunakan semasa kehamilan, kesihatan janin dalam kandungan akan terancam. Fungsi otak dan paru bayi yang sedang berkembang boleh terjejas pada jangka panjang. Nikotin juga boleh menyebabkan berat badan lahir bayi rendah, kelahiran tidak cukup bulan (“premature”), bayi lahir mati (“stillbirth”), dan sindrom kematian bayi mendadak (SIDS).
Perkembangan otak akan terjejas dalam kalangan kanak-kanak dan remaja oleh sebab nikotin. Remaja yang menggunakan e-rokok akan mengalami gangguan kognitif dan tingkah laku yang menjejaskan ingatan dan perhatian. Kesan nikotin pada otak manusia dapat diperhatikan dalam jangka masa panjang.
Penyerapan, penghirupan dan menelan cairan rokok elektronik melalui kulit atau mata boleh mengakibatkan keracunan. Dos nikotin tinggi juga menyebabkan keracunan. Cairan yang tertelan oleh kanak-kanak boleh mengakibatkan kematian.
Terdapat penyelidikan yang membuktikan bahawa bahan kimia dalam rokok elektronik akan menjejaskan keupayaan sel paru untuk menjaga paru-paru dari kuman dan zat merbahaya yang lain.

Apakah gejala overdosis nikotin? ▼ ▲

Gejala overdosis nikotin boleh dibahagikan kepada gejala awal yang berlaku dalam tempoh masa 15-60 minit dan gejala lewat yang muncul beberapa jam kemudian. Gejala awal:

Mual
Air liur berlebihan
Kekejangan perut
Peluh yang melampau
Gangguan emosi
Sakit perut
Hilang selera makan
Sakit kepala
Muntah
Sakit mata
Pening
Kegelisahan
Batuk
Tangan terketar-ketar
Bernafas cepat
Jantung berdebar-debar
Kekejangan
Tekanan darah tinggi
Masalah penglihatan dan pendengaran

Gejala lewat overdosis nikotin

Muntah teruk
Pengsan
Tekanan darah rendah
Denyutan jantung semakin perlahan
Pernafasan yang tidak normal
Cirit-birit
Kelemahan
Kelelahan
Kulit pucat

Gejala yang diperhatikan dalam kes yang teruk

Kekejangan
Koma
Susah bernafas
Gagal bernafas menyebabkan kematian

Berapa banyak nikotin bermaksud terlalu banyak? ▼ ▲

Keracunan nikotin adalah berdasarkan faktor-faktor seperti berat badan dan sumber nikotin. 5 batang rokok atau 10 ml larutan yang mengandungi nikotin akan memudaratkan keadaan anda. Dos maksima untuk orang dewasa adalah 50-60 mg. Beberapa kajian menunjukkan bahawa 500-1000 mg nikotin untuk menyebabkan kematian seseorang dewasa. Kanak-kanak pula lebih sensitif terhadap kesan keracunan nikotin, yang boleh dilihat hanya dengan menghisap sebatang rokok.

Bila anda harus jumpa doktor?

Jika anda mengalami gejala-gejala keracunan nikotin seperti yang dinyatakan, anda harus merujuk kepada doktor anda dengan segera untuk mendapatkan rawatan yang tepat dan secukupnya. Jangan sesekali menangguhkan berjumpa dengan doktor kerana situasi ini boleh memudaratkan keadaan anda dan boleh menyebabkan kematian.

Fakta e-rokok di Malaysia

Menerusi satu kajian pertama mengenai perokok dewasa di malaysia. Sekumpulan penasihat pengguna mendapatkan pandangan pengguna mengenai pilihan yang lebih selamat berbanding rokok biasa, seperti rokok elektronik mengandungi nikotin.
Kebanyakan remaja menggunakan e-rokok sebagai alternatif kepada rokok biasa. Ada sesetengah orang memilih untuk bertukar kepada e-rokok jika rokok ini mempunyai tahap keselamatan sewajarnya.
Ada golongan yang mengatakan bahawa pengenalan e-rokok ini adalah satu kesilapan bagi kerajaan menghalang atau melengahkan proses membenarkan alternatif kurang bahaya daripada rokok.
Ada yang berkata bahawa kerajaan haru menggalakkan remaja yang menggunakan e-rokok ini untuk bertukar kepada produk yang kurang bahaya mengikut polisi fizikal dan peraturan yang sewajarnya.

Rokok elektronik boleh membahayakan kesihatan dan haruslah berhati-hati menggunakannya. Semakin banyak kandungan nikotin dalam cairan rokok eletronik, semakin bahaya risikonya. Anda haruslah berwaspada tentang gejala-gejala keracunan nikotin dan mendapatkan nasihat doktor dengan segera jika keadaan anda semakin serius. Anda juga boleh mendapatkan nasihat daripada para doktor kami di laman www.doctoroncall.com.my. Terima kasih.

Rujukan

1. Electronic cigarettes: Not a safe way to light up, Mayo Clinic

2. The Vape Debate: What You Need to Know, WebMD

Perlukan Nasihat Kesihatan?

Jangan Risau! Tanya soalan anda kepada seorang doktor hari ini. Tanya Doktor RM0

Farmasi Atas Talian

Dapatkan ubat anda secara online melalui e-farmasi DoctorOnCall Penghantaran Ubat Ekspres

Soalan berkenaan - keburukan vape kepada kesihatan, bahaya vape, kesan hisap vape, bahaya vape bagi wanita, bahaya vape untuk anak kecil