Muntah Darah Atau Hematemasis. Apakah Penyakit Yang Menjadi Penyebab Gejala Ini?

Siapa sahaja yang tidak terkejut apabila mengalami simptom dimana tisu muka dipenuhi darah sewaktu muntah? Maka, mulalah timbul kerisauan dan persoalan seperti batuk muntah darah, muntah darah berketul, kesan muntah darah. Namun, sebelum membiarkan emosi ketakutan dan gemuruh mula menguasai diri, kenali punca-punca muntah darah terlebih dahulu. Hal ini kerana ia mungkin boleh disebabkan oleh penyakit biasa-biasa yang masih mempunyai rawatan atau memang ia berpunca daripada penyakit yang teruk seperti barah atau kanser. 

Perkara penting yang perlu ditekankan apabila pesakit mengalami gejala muntah darah ialah dengan mengenalpastikan bahawa gejala pendarahan itu ialah daripada muntah dan bukannya batuk atau daripada kahak pesakit. Hal ini penting untuk membezakan punca dan lokasi pendarahan yang berlaku kerana muntah darah berkemungkinan daripada pendarahan yang berlaku di saluran makanan (esofagus) dan perut manakala batuk atau kahak berdarah adalah daripada saluran pernafasan dan paru-paru. Dengan membezakan dua perkara yang penting ini semasa disoal siasat oleh petugas kesihatan ataupun doktor yang merawat, ianya mampu membantu dalam memberikan diagnosis yang paling tepat.

Muntah berdarah selalunya akan berlaku selepas pesakit mengalami loya, sakit perut ataupun perasaan ingin muntah dan ianya boleh disertai ataupun tidak disertai dengan berak najis yang berwarna gelap ataupun berak berdarah. Berbeza dengan batuk berdarah dimana pesakit berkemungkinan tidak mempunyai loya dan sakit perut, serta dimulai dengan batuk atau gejala sesak pernafasan.

Bergantung kepada gejala yang dialami pesakit, pemeriksaan fizikal serta beberapa ujian yang dijalankan terhadap pesakit, muntah berdarah boleh disebabkan oleh:

• Pendarahan daripada ulser di duodenum
• Pendarahan daripada ulser di perut
• Hakisan gastrik/ perut (gastric erosion)
• Saluran vena di esofagus membengkak (esophageal varices)
• Luka/ koyakan diantara esofagus dan perut (Mallory-Weis tear)
• Karsinoma esofagus (esophageal carcinoma)
• Karsinoma perut (gastric carcinoma)
• Refluks asid (Gastroesophageal regurgitation disease - GERD)
• Hiatal hernia (Hiatus hernia) - sebahagian daripada perut masuk ke kawasan berhampiran dengan esofagus
• Tertelan bahan penghakis
• Divertikular Meckel (Meckel’s diverticulum) - terdapat sebahagian daripada pepoket usus yang terkeluar daripada tempatnya

Muntah darah palsu - Benarkah gejala tersebut keluar darah dari mulut dan bukannya organ lain.Darah itu berkemungkinan bukan daripada perut dan saluran makanan tetapi ia merupakan batuk darah, hidung berdarah, luka di dalam mulut dan sebagainya.

Jika anda tertanya-tanya tentang bagaimana punca muntah darah dikenal pasti. Saya akan jelaskan dengan lebih terperinci. Setiap penyakit akan dikenalpasti berdasarkan ujian darah, ujian imbasan dan ujian khas. Keputusan ujian ini akan memberikan panduan kepada doktor untuk mengenalpasti punca masalah yang dihadapi. 

Ujian Darah

• Digunakan untuk melihat tahap keterukan pendarahan samada mengakibatkan anemia iaitu komplikasi sel darah merah yang rendah
• Fungsi buah pinggang kerana pendarahan yang teruk akan menjejaskan kesihatan buah pinggang
• Melihat fungsi hati anda bagi mengenalpasti masalah penyakit hati berparut yang dikenali sebagai Cirrhosis

Ujian Imbasan

• X-ray digunakan untuk melihat perut yang telah memasuki ruang paru-paru
• Imbasan CT untuk mengenalpasti terdapat ketumbuhan pada perut atau yang telah merebak
• Imbasan bersama bahan pencerah seperti Barium yang memperlihatkan dengan jelas organ perut yang telah naik ke paru-paru
• Imbasan Ultrasound untuk melihat jika anda mempunyai masalah hati berparut atau berlemak

Ujian Kamera

• Amat sering digunakan untuk melihat terdapat ketumbuhan atau ulser secara jelas di permukaan perut 
• Mengambil sampel sel atau biopsi pada ketumbuhan
• Melihat jika terdapat keradangan, salur darah abnormal, ketumbuhan pada saluran makanan iaitu esofagus

Ujian Khas

• Mengkaji pergerakan saluran makanan seperti manometri
• Ujian mengenalpasti pH pada saluran makanan selama 24 jam untuk melihat jika terdapat refluks asid dari perut ke saluran makanan

Jika anda alaminya, segera ke hospital lebih-lebih lagi apabila anda mengalami pendarahan yang banyak. Di hospital, anda akan dirawat dengan segera. 

• Doktor akan menstabilkan anda dengan memberi oksigen, transfusi darah atau cecair saline ke saluran darah anda. 
• Pada masa yang sama, mereka akan menjalankan ujian darah ke atas anda. 
• Mengikut keperluan, anda akan dibawa untuk ujian kamera melalui mulut untuk melihat jika terdapat saluran vena abnormal pada esofagus, ulser di perut, pendarahan pada mana-mana bahagian organ yang boleh dilihat. 
• Rawatan seperti antibiotik, penghalang pam proton yang berfungsi mengurangkan asid, ubat mengecilkan saluran darah pada perut atau esofagus dikenali terlipressin jika perlu. 
• Ujian kamera juga membolehkan rawatan secara lansung pada saluran darah seperti mengikat salur darah yang bocor dikenali sebagai banding, membeku darah pada saluran darah yang bocor dikenali sebagai “schlerotherapy”
• Berhentikan mana-mana ubat pencair darah jika pesakit sedang mengambilnya

• Kurangkan penggunaan ubat-ubatan yang meningkatkan risiko ulser perut seperti NSAID, steroid
• Kurangkan pengambilan alkohol yang berlebihan
• Mendapatkan rawatan jika mengalami radang perut seperti gastritis, refluks asid